Fantastyczne zwierzęta: Zbrodnie Grindelwalda - RECENZJA



Druga część serii zapowiadana była przez twórców jako zdecydowanie mroczniejsza od pierwszej. Mieliśmy w końcu bliżej poznać samego Gellerta Grindelwalda i rzeczywiście - film rozpoczyna się od spektakularnej ucieczki czarnoksiężnika z więzienia. Mocna scena otwarcia dawała nadzieję na prawdziwie trzymające w napięciu widowisko, pełne zwrotów akcji, szalonych pościgów i pokazu magicznych umiejętności. Niestety, wszystkie te oczekiwania zostały przesłonięte przez nagromadzenie wątków i postaci, z których - koniec końców - niewiele wynika.

Świadomość, że najpotężniejszy czarnoksiężnik oddycha świeżym powietrzem na wolności, rozpala świadomość czarodziejów na całym świecie. Nie omija to także Wielkiej Brytanii, gdzie Grindelwald miał odpowiedzieć za swoje okropne zbrodnie. I oto trafiamy do brytyjskiego Ministerstwa Magii, w którym Biuro Aurorów wraz z Theseusem Skamanderem (Callum Turner) próbuje zwerbować do walki z Gellertem Newta (Eddie Redmayne). Znany nam miłośnik magicznych stworzeń, zdaje sobie jednak sprawę z tego, że ministerstwu o wiele bardziej zależy na jego kontaktach z Dumbledore'em i odmawia pomocy, twierdząc, że "nie staje po którejkolwiek stronie".



Przy okazji ministerialnych scen poznajemy dawną przyjaciółkę, a może nawet szkolną miłość Newta - Letę Lestrange (Zoë Kravitz). Piękna, intrygująca kobieta o mrocznej duszy ma poślubić starszego z braci Skamanderów, co zdaje się dolewać oliwy do ognia i tak niełatwej już relacji między Newtem i Theseusem.
Następnie mamy wreszcie szansę poznać Albusa Dumbledore'a (Jude Law), który - w przeciwieństwie do pracowników ministerstwa - przekonuje Newta do zmierzenia się z Grindelwaldem. W scenach między bohaterami dostajemy właściwie klasyczny motyw, znany nam z Harry'ego Pottera, w którym Albus wymiguje się od stawienia czoła dawnemu kompanowi, nie tłumacząc właściwie Newtowi powodów swojego wycofania. Dumbledore wykorzystuje przy tym cały swój urok, rzucając mimochodem kilka komplementów w stronę Skamandera, obdarzając go kredytem zaufania i oczekując przy tym tego samego. Widząc opór młodego czarodzieja, Dumbledore wypróbowuje tę samą sztuczkę, którą zastosował na Horacym Slughornie, kiedy kilkadziesiąt lat później namawiał go na powrót do Hogwartu - udaje, że sprawa jest beznadziejna i nagle znika. Po czym, widząc dezaprobatę Newta, daje mu magiczną kartę z adresem bezpiecznej kryjówki w Paryżu i już wie, że dopiął swego.

Gdybym miała wskazać moment, w którym rozpoczyna się chaos w prowadzeniu narracji przez Rowling, zatrzymałabym się przy powrocie Newta do londyńskiego mieszkania, które na pierwszy rzut oka wygląda całkiem zwyczajnie. Im dalej w las, okazuje się jednak, że jest monstrualnych wręcz rozmiarów, a głęboko pod ziemią jest nawet jezioro, w którym pływa sobie Kelpie i od czasu do czasu próbuje odgryźć palce asystentce Newta - Bunty (Victoria Yeates). Nieoczekiwanie w mieszkaniu pojawiają się Queenie (Alison Sudol) i Jacob (Dan Fogler). Okazuje się, że magiczny deszcz, który miał wymazać wspomnienia z wydarzeń z pierwszej części, nie zadziałał na sympatycznego piekarza, gdyż ten nie miał żadnych nieprzyjemnych wspomnień. I oto mamy przed sobą parę zakochanych w sobie do szaleństwa ludzi - przy czym miłość Jacoba podrasowana jest jeszcze Eliksirem Miłosnym, którego zdjęcie poskutkuje wielką kłótnią pary. Mówiąc w skrócie - załamana i obrażona Queenie ucieka do Paryża, gdzie przebywa jej siostra i gdzie przez resztę filmu toczyć będzie się akcja.



Od momentu zjawienia się bohaterów w Paryżu cała fabuła zostaje poszatkowana na kawałki. Pojawia się mnóstwo wątków i postaci, jak gdyby Rowling chciała tym oddać całe zróżnicowanie stolicy Francji. Wiemy, że Tina (Katherine Waterston) szuka Credence'a (Ezra Miller), który - wraz z Nagini (Claudia Kim) - uwięziony jest w jednym z popularnych w tamtych czasach "domów osobliwości". Z drugiej strony, mamy Newta, którego głównym celem staje się odnalezienie Tiny, i Jacoba chcącego odzyskać Queenie. W międzyczasie mamy szansę zobaczyć, jak Grindelwald i jego poplecznicy znajdują sobie doskonałą siedzibę, którą najpierw "czyszczą" z młodego małżeństwa i małego dziecka. Co jakiś czas przez miasto przewijają się magiczne stworzenia, np. sympatyczny kociak zouwu, który jest skrzyżowaniem lwa i czegoś dziwnego, co sieje postrach wśród mieszkańców. Okazuje się jednak, że kot zawsze pozostanie kotem i pomachanie mu zabawką przed nosem i pomizianie za uchem kompletnie go pacyfikuje i czyni nieszkodliwym. Kolejny wątek podsuwa nam Yufus Kama (William Nadylam), który - podobnie jak Tina - również próbuje odnaleźć Credence'a, jednak robi to w zupełnie innym celu niż Amerykanka.

W międzyczasie nadal wiele się dzieje, jednak akcja jest boleśnie wręcz porozrywana i zdaje się nie mieć żadnej głębi. Credence i Nagini uciekają z obwoźnego cyrku i udaje im się dotrzeć do opiekunki, która miała zajmować się chłopcem przed laty. Trzeba przyznać, że pod względem ładunku emocjonalnego scena wizualnie została przedstawiona doskonale. Credence przybiera formę obskurodziciela i rozwala budynek w pył, dając upust swojemu rozczarowaniu i wściekłości. Na miejscu jest również pracownik ministerstwa będący jednocześnie agentem Grindelwalda. Przyznam, że nazwałam go pieszczotliwie mendą, Łosoś z kolei miał na niego nieco lepszą nazwę, ale przez wzgląd na wiek czytelników zachowam ją dla siebie.



Następnie - uwaga, będzie to szok - dostajemy kolejny wątek. Queenie snuje się samotnie po mokrych paryskich ulicach, zupełnie przerażona tym, że nie rozumie myśli przechodniów. W głowie ma zupełny chaos, a do tego jest zrozpaczona, że nie może odnaleźć siostry i porzuciła miłość swojego życia. Moment, w którym w oddali słyszy myśli Newta i Jacoba przechodzących gdzieś nieopodal, stanowi kulminację jej frustracji i przerażenia. Wtedy jednak zjawia się tajemnicza kobieta, o której wiemy doskonale, że jest współpracowniczką Grindelwalda. Queenie trafia do siedziby Gellerta i chociaż początkowo próbuje się bronić, wkrótce mężczyzna gra na jej emocjach i przekonuje do tego, żeby wieczorem przyszła na spotkanie na cmentarz Père Lachaise.

Chaos panuje jednak nie tylko w głowie Queenie, ale i w scenariuszu. Przed najważniejszymi scenami w filmie dostajemy jeszcze wątek porwania Tiny przez Yufusa i odnalezienia ich przez Newta i Jacoba. Yufus jest poważnie chory - skutki niewypełnienia Wieczystej Przysięgi zaczynają zżerać jego ciało. Właśnie wtedy Skamander decyduje się na użycie bezpiecznej kryjówki, której adres dał mu Dumbledore. Okazuje się, że tym azylem jest mieszkanie nikogo innego jak Nicholasa Flamela, który wygląda trochę jak połączenie wysuszonej na wiór śliwki i Ksenofiliusa Lovegooda. Newt i Tina gnają do francuskiego Ministerstwa Magii, żeby dowiedzieć się, czy Credence rzeczywiście jest zaginionym bratem Lety. Na miejscu spotykają samą zainteresowaną, a my dostajemy przy okazji kolejną scenę z udziałem magicznych stworzeń (znów są to kotki) i staruszki rodem z horroru. Tymczasem z domu Nicholasa Flamela zwiewa Yufus, a Jacob w szklanej kuli widzi, jak Queenie udaje się na cmentarz by wysłuchać Grindelwalda.

Mniej więcej wtedy następuje moment, kiedy akcja uspokaja swoje tempo i kwestie, które narastały od początku filmu, zaczynają powoli się wyjaśniać. A przynajmniej tak się widzowi wydaje, bo końcówka pokazuje, że nie do końca tak jest. Ale do rzeczy.

Otrzymujemy ładnie opakowaną historię Lety, której losy splatają się z Yufusem Kamą. Yufus przekonany jest z kolei, że Credence jest jego zaginionym bratem, a jednocześnie celem, który musi zginąć z jego ręki. Tymczasem okazuje się, że Credence nadal jest nie wiadomo kim, a Leta zabiła swojego młodszego brata jeszcze jako mała dziewczynka. W skrócie - szukający erotycznych wrażeń ojciec Lety niszczy za jednym zamachem życie swoich dzieci, biologicznych i przyrodnich, a przy okazji wciąga w to Credence'a, który jest o krok od kolejnego wybuchu.

Po wszystkich zawirowaniach nadchodzi wreszcie czas na najważniejsze sceny filmu. Grindelwald gromadzi w opuszczonym amfiteatrze swoich popleczników, a także tych, którzy dopiero mają się nimi stać. Wygłasza inspirującą dla wielu przemowę, mocną, choć cały radykalizm pozostaje ukryty pod płaszczykiem ostrożnie dobieranych słów i porównań. Całość sprowadza się do tego, że czarodzieje i mugole nie są stworzeni do tych samych celów, a ci drudzy stanowią wielkie zagrożenie nie tylko dla samych siebie, ale i dla świata magii. Grindelwald wytacza wówczas największe działa i pokazuje wszystkim zgromadzonym wizję nadchodzącej wojny i rychłego końca ludzkości. Ma do tego doprowadzić arogancja mugoli i ich niczym niezmącona chęć zdobycia władzy nad światem, ludźmi, nad wszystkim. Nawiązania do II wojny światowej są oczywiste, budzą w widzu jeszcze większy niepokój niż w zgromadzonych w amfiteatrze, bo my, współcześni, już wiemy, jak to wszystko się skończyło. W tłumie stoją mężczyźni w mundurach SS i wtedy możemy się domyślać, że Grindelwald wcale nie ostrzega przed nieroztropnością mugoli i chęcią zdobycia władzy, ale że sam będzie maczał palce w podsycaniu nienawistnych nastrojów tylko po to, żeby później całą winę za wojnę zrzucić na mugoli.



Przemowa Grindelwalda kończy się postawieniem dramatycznego ultimatum - albo wszyscy obecni dołączą do niego, pójdą w świat i zaczną głosić nowy porządek świata, albo zginą, tak jak stoją. Przesłanie wystąpienia zostaje niejako potwierdzone przez uśmiercenie przez jednego z aurorów młodej wyznawczyni Gellerta. To utwierdza w przekonaniu zgromadzonych, że warto iść za nowym wodzem, który obiecuje, że nikogo nie skrzywdzi; w przeciwieństwie do aurorów, którzy nie mają litości.

Jeszcze bardziej szokujące od samej przemowy Grindelwalda jest to, że jedną z osób, które postanawiają do niego dołączyć jest... Queenie. Dramatyczna scena między nią i Jacobem, w której kobieta zrozpaczona krzyczy i błaga go, żeby przekroczył niebieskie płomienie wraz z nią, jest jedną z najbardziej emocjonalnych w całym filmie. Queenie w końcu idzie za Grindelwaldem, i zdaje się, że słowa Jacoba "jesteś szalona" działają na nią jak czerwona płachta na byka.
Jesteśmy również świadkami tego, jak giną niezdecydowani, ci którzy nie chcą wstąpić do szeregów Grindelwalda "dla większego dobra". Czarnoksiężnik zabija ich bez żadnych skrupułów, nie ma litości nawet dla swojego współpracownika, który również zdaje się prowadzić ze sobą wewnętrzną walkę o słuszność pomysłów Gellerta. Tylko bracia Skamander, Yufus i Tina próbują jeszcze bronić się przed śmiercionośną mocą niebieskiego ognia.

Właśnie wtedy ofiarę składa Leta. Zwodzi Grindelwalda, udając, że dołącza do jego szeregów, podczas gdy tak naprawdę próbuje kupić trochę czasu reszcie bohaterów. Każe im uciekać, odpierając atak ciemnych mocy do końca. Rzuca jedynie w eter "kocham cię", ale to wyznanie nie jest jednak skierowane do Theseusa, jej narzeczonego, a do Newta.
Koniec końców bohaterom, przy poświęceniu Lety i pomocy Nicholasa Flamela, udaje się uratować życia swoje i paryżan. Miasto zostaje ocalone, jednak wiele dusz przepadło na zawsze i wiele więcej jeszcze przepadnie.



Wydaje się, że Rowling nie do końca czuje, jak powinien wyglądać filmowy świat. Zaczynam jednak rozumieć, dlaczego pisarka potrzebuje aż pięciu części, żeby opowiedzieć całą historię, chociaż jednocześnie obawiam się, że może jej nie wystarczyć czasu. Akcja rozwija się bardzo powoli, ale gdyby była poukładana, byłby to z pewnością najmniejszy i być może jedyny zarzut filmu. W momencie jednak, gdy dostajemy masę postaci, z których większość jest jedynie zarysowana, a tak naprawdę nie wnosi nic do fabuły, to wszystko zaczyna się sypać. Przyznam również, że o ile w pierwszej części magiczne stworzenia i ich rola miały znaczenie, to tym razem zupełnie jej nie dostrzegam. Nie widzę powodu, dla którego miałyby być aż tak eksponowane, sam tytuł filmu przestał się zresztą stykać z tym, że przecież opowiadamy o Grindelwaldzie. I to o nim będą też kolejne części, o budowaniu przez niego zaplecza, pozyskiwaniu wyznawców - na tych kwestiach będziemy się przecież skupiać w następnych filmach. Nie odczuwam też, że to Newt jest wciąż głównym bohaterem, a to z nim magiczne stworzenia są najmocniej związane.

Tym samym przechodzę do kolejnego problemu, jaki mam z filmem - nie wiem, kto tu jest głównym bohaterem. Newt? Grindelwald? Może Jacob i Queenie? Credence? Kto? Każda opowieść ma oś, wokół której budowane jest tło i wątki poboczne. W Zbrodniach Grindelwalda mamy wyłącznie wątki poboczne i żadnego punktu zaczepienia. Brak jest filaru, na którym opierałaby się historia.

Jeżeli chodzi o kwestie aktorskie - film stoi rzeczywiście na bardzo wysokim poziomie. Wielkie widowisko zapewniają nie tylko znane i nagradzane nazwiska, ale też aktorzy dopiero budujący swoją pozycję na rynku. Kravitz i Sudol biją na głowę resztę żeńskiej obsady, natomiast Dumbledore Jude'a jest po prostu idealny. Bije od niego wielka mądrość i autorytet, a jednocześnie jest też spokojny, samym spojrzeniem potrafi wyrazić wszystkie emocje. Równie dobrze Law mógłby się przez cały film nie odzywać tylko patrzeć. No i cóż, to chyba jedyny aktor, który potrafi uczynić Albusa Persiwala Wulfryka Briana Dumbledore'a atrakcyjnym mężczyzną.

Depp jako Grindelwald chyba się sprawdza, chociaż mam pewien niedosyt. Na pewno jest przekonującym mówcą, potrafi zbudować klimat i dlatego też scena w amfiteatrze była tak mocna. Natomiast nadal nie mogę rozgryźć jego uczuć do Dumbledore'a. Czy to naprawdę jest już tylko i wyłącznie czysta nienawiść?



Z dużym rozczarowaniem przyznaję produkcji ocenę 6/10. Mnogość wątków zabija magiczny klimat, sprawia, że nie do końca chce mi się czekać na trzecią część, bo zwyczajnie nie pamiętam, na rozwiązanie czego mam czekać. Zbrodnie Grindelwalda mają być filmem przygodowym, a okazuje się, że najmocniejszymi scenami są sceny romantyczne czy okołoromantyczne. To stanowi jednak duży problem, bo gdybym chciała zachwycać się mocą uczucia bohaterów, to poszłabym na Planetę Singli.