Azkaban - to więzienie dla czarodziejów, usytuowane na wyspie pośrodku Morza Północnego. Znajduje się ono pod jurysdykcją brytyjskiego Ministerstwa Magii. Podejrzewa się, że na to miejsce zostało rzuconych mnóstwo zaklęć, które odstraszają mugoli i czynią więzienie nienanoszalnym. Azkaban jest jedynym znanym z serii więzieniem, które służy przetrzymywaniu w nim przestępców.



Więzienie zyskało złą sławę ze względu na strażników tego miejsca - Dementorów, obrzydliwe kreatury wysysające z ofiar szczęście. W ten sposób więźniowie poddawani są swoistej torturze, w myślach pozostają im bowiem tylko najstraszliwsze wspomnienia. To doprowadza ich do szaleństwa i powolnej śmierci. Grube mury nie są konieczne do powstrzymania osadzonych od ucieczki. Jak mówił Remus Lupin, skazani są uwięzieni we własnych głowach, pogrążeni w głębokiej rozpaczy, powodowanej przez samą obecność Dementorów.



Do Azkabanu mają wstęp jedynie najwyżej postawieni ludzie Ministerstwa jak Minister Magii, czy Szef Departamentu Przestrzegania Prawa Czarodziejów. Jednak w razie śmierci więźnia, jego najbliższa rodzina ma prawo stawić się na wyspie, w celu odebrania jego ciała.

Pierwszą osobą, której udało się niepostrzeżenie wydostać z Azkabanu był Barty Crouch Jr. Został on wyprowadzony z celi przez swojego ojca - ówczesnego szefa Departamentu Przestrzegania Prawa Czarodziejów - na usilną prośbę umierającej matki chłopaka, która wypiła Eliksir Wielosokowy, przybrała postać syna i swoje ostatnie dni spędziła w więziennej celi, by zmylić Dementorów. Kolejny przypadek, to jedyny taki w historii, Syriusz Black jako jedyny uciekł z Azkabanu bez żadnej pomocy. Jak opowiadał, było to możliwe dzięki przekonaniu o własnej niewinności, dzięki czemu nie poddał się mocy strażników. W roku 1993 udało mu się przemienić w swoją animagiczną formę - psa i wydostać na wolność.





Na początku roku 1996, doszło do masowej ucieczki z Azkabanu dziesięciu Śmierciożerców. Stał za tym Lord Voldemort, któremu udało się przekonać Dementorów do przejścia na jego stronę. Wszystko to zostało jednak utrzymane w tajemnicy, a podejrzenia Ministerstwa odnośnie pomocy w ucieczce spadły na Syriusza Blacka. W trakcie walki w Departamencie Tajemnic, większość uciekinierów została schwytana przez Albusa Dumbledore'a, a następnie ponownie zesłana do więzienia.



Śmierciożercy, którzy w roku 1996 uciekli z Azkabanu:
* Antonin Dolohov
* Augustus Rookwood
* Bellatrix Lestrange
* Mulciber
* Rabastan Lestrange
* Rodolphus Lestrange
* Travers
* Trzech, niewymienionych z imienia i nazwiska Śmierciożerców.


W trakcie pierwszego miesiąca wakacji roku 1997, doszło do kolejnej masowej ucieczki z Azkabanu, po tym jak Dementorzy opuścili swoje stanowiska, na polecenie Czarnego Pana. Wśród uciekinierów znaleźli się wszyscy Śmierciożercy schwytani w Departamencie Tajemnic. Wiadomość o tym incydencie została jednak zatuszowana przez Ministerstwo, na zlecenie Ministra, który nie chciał przyznać przed społecznością czarodziejów, że potęga Voldemorta sięga tak daleko.

Śmierciożercy, którzy w roku 1997 uciekli z Azkabanu:
* Antonin Dolohov
* Augustus Rookwood
* Avery
* Crabbe
* Goyle
* Jugson
* Lucjusz Malfoy
* Mulciber
* Nott
* Rabastan Lestrange
* Rodolphus Lestrange
* Stan Shunpike (był pod wpływem klątwy Imperius)
* Travers
* Walden Macnair




Po przejęciu kontroli nad Ministerstwem Magii przez popleczników Voldemorta, Azkaban służył jako miejsce zsyłki dla czarodziejów pochodzenia mugolskiego, przesłuchiwanych przez Komisję Rejestracji Mugolaków. Trafiały tam również osoby sprzeciwiające się panującemu reżimowi, a także schwytani uciekinierzy.

Po Bitwie o Hogwart, Dementorzy raz na zawsze opuścili Azkaban, za przyczyną nowego Ministra Magii Kingsleya Shacklebolta.



* Percival Dumbledore - atak na trzech mugolskich chłopców.
* Mundungus Fletcher - podszywanie się pod Inferiusa.
* Marvolo Gaunt - atak na przedstawiciela MM.
* Morfin Gaunt - skazany dwukrotnie: atak na przedstawiciela MM/zabójstwo Riddle'ów.
* Rubeus Hagrid - ponowne otwarcie Komnaty Tajemnic.
* Igor Karkarow - przynależność do Śmierciożerców.
* Sturgis Podmore - próba wejścia do Departamentu Tajemnic.


* Dolores Umbridge została skazana na karę dożywocia za zbrodnie przeciwko mugolakom, których dopuściła się jako przewodnicząca Komisji Rejestracji Mugolaków.
* Nazwa "Azkaban" wywodzi się od nazwy rosyjskiego miasta "Abakan", z kolei pomysł na więzienie wziął się od amerykańskiego "Alcatraz".
* W grze "Harry Potter i Insygnia Śmierci: Część II" Molly Weasley w trakcie pojedynku z Bellatrix wypowiada kwestię: "Pożałujesz tego dnia, w którym uciekłaś z Azkabanu".
* Nurmengard to jedyne inne więzienie wspomniane w serii, jednak jego przeznaczenie było zgoła odmienne niż Azkabanu.